Zondag 20 April is het Paaszondag en worden in Nederland en ook door Nederlanders in het buitenland voor de kinderen de traditionele paaseieren verstopt.
Karinthië heeft zo zijn eigen gebruiken waarvan sommige ook in bepaalde delen van Nederland te vinden zijn. Een aantal hiervan worden hier toegelicht.
De Fastentücher zijn doeken die in de week voor Pasen in de kerken voor altaren en kruisen worden opgehangen: Het is een eeuwenoude traditie en de oudste doeken stammen uit de 15de eeuw. Heel bekend is het “Gurker Fastentuch” dat ongeveer 9 bij 9 meter groot is en dateert uit 1458. Op het doek worden 108 bijbelse taferelen getoond. Het doek is in de week voor Pasen te bewonderen in de dom van Gurk. In de overige tijd is het te zien in de “Gurker Schatzkammer”.
Spinat am Gründonnerstag. De donderdag voor Pasen wordt in vele families groen gegeten:spinazie met gebakken aardappelen en een spiegelei. Ook luiden vanaf die dag de kerkklokken drie dagen niet meer tot Paaszondag. De kinderen wordt dan verteld dat de klokken naar Rome vliegen. Dit gebruik is overigens ook in het katholieke Limburg bekend.
Een belangrijk familiegebeuren met Pasen is de zogenoemde “Fleischweihe”. Dit is een voor Karinthië typische vorm van “Speisensegnung”, welke traditioneel in de alpenregio en vooral in Beieren, Zuid-Tirol en ook in delen van Polen wordt gevierd. Het zegenen van spijs met Pasen is al bekend sinds de 7de eeuw, als afsluiting van de 40 dagen durende vastentijd tussen Aswoensdag en Paaszaterdag, in welke periode het eten van vlees, kaas en eieren verboden was.
De Fleischweihe is een gemeenschapsgebeuren, waarbij families op paaszaterdag bij elkaar komen, van overgrootouders tot achterkleinkinderen. Er worden een of meerdere manden gevuld met ham, worst, eieren en mierikswortel (“Kren”) en de bekende Kärtner Reindling. Elke mand wordt bedekt met een vaak fraai geborduurde linnen doek, de “Weihkorbdecke”.
Dan gaan de families naar een van de plekken in de openlucht waar de plaatselijke pastoor de zegening, de Fleischweihe od Speisenweihe doet. Dit op een plek voor de kerk of vaak bij een “Bildstock” en bij slecht weer in een kapel, waar dan meerdere families uit de buurt bij elkaar komen. Na afloop wordt thuis met de hele familie de “Osterjause” gevierd, waarbij vaak specifieke gebeden worden gezegd, en ook enkele glaasjes worden geleegd.
Een ander gebruik zijn de Osterfeuer, de paasvuren. Een grote brandstapel uit grote en kleinere takken (geen pallets en dergelijke, zoals hier en daar in Nederland met oudjaar) wordt op een open veld aangestoken waarbij mensen uit de buurt samenkomen en elkaar “Frohe Ostern” wensen. Natuurlijk kan ook “angestoßen” worden omdat vele mensen voor wat drank gezorgd hebben. Ook in het oosten van Nederland en het aangrenzende westen van Duitsland is dit gebruik een onderdeel van de paasviering.
Feuer und Wassersegnung
Voorafgaand aan de Fleischweihe en de Osterfeuer wordt op Paaszaterdag bij sommige kerken in alle vroegte een vuur aangestoken en bij het uitspreken van gebeden (bij enkele kerken in Duits en Sloveens) wordt het vuur en ook water gezegend. Omwonenden kunnen dan iets van het vuur en water en meenemen. Na de woorden van de priester “bringt das Feuer gut nach Hause” wordt met een spade gloeiend hout in een blik met lange hengsels gedaan (in Nederlands Limburg wel bekend als zwingelpot).
Heel traditioneel is om een grote zwam die in draad verpakt is in het vuur gloeiend te maken. De zwam en het met gloed gevulde blik worden dan rond gezwengeld zodat een bestendige gloed ontstaat en dan gaat men op weg naar huis.
In de vroege ochtend van paaszondag gaat het verder met de tradities en dat is meestal goed hoorbaar. Dat is het “Osternböllern” of “Osterschiessen”. Dit gebeurt vaak door speciaal hiervoor opgerichte verenigingen Osterschiesser genoemd. Meestal vanaf een heuvel worden kleine kanonnen afgeschoten en dan dondert en echoot het door de omgeving.
Soms tot ergernis van mensen die dit gebruik niet kennen en ook niet bijzonder kunnen waarderen. Troost is dat het geen dagen aanhoudt.
Net als in Nederland in vele families mogen de kinderen op Paaszondag in de vroege ochtend de paaseieren zoeken in de tuin, die de paashaas daar verstopt heeft. een bijzonder gebruik is de zogeheten Gotenstrutz. Dit is een geschenk voor kinderen dat door de Peet-oom of -tante (Gote of Gotl in het Karinthisch) wordt meegebracht. In sommige streken en families wordt een gekleurd paasei over het huis gegooid.
Eierwerfen: In sommige streken en families wordt een extra hard gekookt gekleurd paasei over het huis gegooid. als het ei dan heel blijft brengt dat geluk of beschermt het huis tegen bliksem inslag.